Seter szkocki, znany również jako Gordon Setter, jest rasą o głęboko zakorzenionych tradycjach myśliwskich, której początki sięgają co najmniej XVII wieku. Pochodzi z Wielkiej Brytanii, a dokładniej ze Szkocji, gdzie został wyhodowany z myślą o polowaniu na ptactwo leśne i wodne. Nazwa rasy pochodzi od rodziny Gordonów, która miała znaczący wpływ na rozwój tej rasy. Alexander Gordon, 4. książę Gordon, szczególnie interesował się hodowlą tych psów, dążąc do uzyskania psa doskonale adaptującego się do szkockiego, często trudnego terenu i zmiennych warunków pogodowych.
W XIX wieku, dzięki staraniom takich osób jak książę Gordon, rasa została dopracowana i zyskała swoje charakterystyczne cechy, takie jak głęboka czerń z mahoniowymi przebarwieniami. W tym okresie seter szkocki zyskał również popularność poza granicami Szkocji, stając się cenionym towarzyszem polowań w innych częściach Europy oraz Ameryki Północnej.
Pod koniec XIX wieku rasa została oficjalnie uznana przez Kennel Club w Wielkiej Brytanii, co jeszcze bardziej przyczyniło się do jej rozpowszechnienia i ustandaryzowania cech. Od tego czasu seter szkocki nie tylko utrzymuje swoją pozycję jako wytrzymały i niezawodny pies myśliwski, ale także zdobywa serca miłośników psów jako oddany i elegancki towarzysz.
Charakterystyczne dla rasy są nie tylko umiejętności łowieckie, ale również wyjątkowy temperament i lojalność wobec swoich właścicieli, co czyni Gordona idealnym psiem zarówno do pracy, jak i do życia rodzinnego. Dzięki swojej inteligencji i chęci do pracy, seter szkocki jest również często wykorzystywany w różnych formach aktywności psów sportowych, takich jak agility czy obedience, demonstrując swoją wszechstronność i zdolności adaptacyjne.
Wygląd i budowa ciała
Seter szkocki, prezentuje się z niezwykłą dostojnością i elegancją, będąc jednocześnie jednym z najcięższych przedstawicieli grupy seterów. Charakterystyczna dla tej rasy jest lśniąca, jedwabista sierść o głębokim czarnym kolorze z wyraźnymi kasztanowymi lub mahoniowymi znaczeniami. Znaczenia te pojawiają się nad oczami, na policzkach, wewnętrznej stronie uszu, na klatce piersiowej, nogach oraz pod ogonem.
Budowa ciała tego psa jest mocna i muskularna, co jest widoczne zwłaszcza w przypadku samców, które mogą osiągać w kłębie wysokość do 66 centymetrów i wagę do 36 kilogramów. Suki są nieco mniejsze i lżejsze. Długi, lekko zakrzywiony ogon setera szkockiego noszony jest z dumą, ale nigdy nie powinien być zawijany nad grzbietem. Głowa jest wyrazista z dobrze zarysowaną stopnią, a oczy ciemne, głębokie, z inteligentnym i łagodnym wyrazem. Uszy setera szkockiego są średniej wielkości, wysoko osadzone i przylegające do głowy, co dodaje mu szlachetnego wyglądu.
Klatka piersiowa jest głęboka i szeroka, zapewniająca wystarczająco dużo miejsca dla rozwiniętych płuc, co jest istotne dla psa myśliwskiego, który potrzebuje dużej wytrzymałości i zdolności do długotrwałego wysiłku. Kończyny są proste i silne, z dobrze rozwiniętymi stawami, co umożliwia efektywny i elegancki ruch, charakterystyczny dla pracy w terenie.
Seter szkocki, mimo swojej robustnej konstrukcji, porusza się z niezwykłą gracją i płynnością, co jest kluczowe podczas polowań w trudnych warunkach. Jego wygląd odzwierciedla nie tylko fizyczne predyspozycje do pracy, ale także dostojeństwo i powagę, które są tak cenione przez miłośników tej rasy.
Usposobienie i charakter
Seter szkocki, to rasa psa o wyjątkowo zrównoważonym temperamencie, który łączy w sobie cechy doskonałego myśliwskiego kompana oraz lojalnego i czułego przyjaciela rodziny. Psy tej rasy charakteryzują się głęboką inteligencją i zdolnością do szybkiego uczenia się, co sprawia, że są one zarówno łatwe w szkoleniu, jak i niezwykle wszechstronne w różnorodnych dyscyplinach kynologicznych.
Z natury są to psy spokojne i opanowane, jednak nie brakuje im energii, gdy sytuacja tego wymaga. Wymagają regularnej aktywności fizycznej, aby utrzymać optymalną kondycję zarówno psychiczną, jak i fizyczną. Ich pracowitość i wytrwałość w polu są legendarnie, a pasja do polowania jest dla nich równie ważna, co interakcja z ludźmi.
W stosunku do rodziny seter szkocki jest niezwykle troskliwy i oddany. Jego lojalność wobec domowników jest bezgraniczna, co czyni go doskonałym towarzyszem dla dzieci, z którymi często tworzy silne więzi emocjonalne. Psy tej rasy są także znane z ich cierpliwości i tolerancji, co sprawia, że doskonale odnajdują się w roli opiekuna młodszych członków rodziny.
Mimo swojej przyjaznej natury, seter szkocki może wykazywać pewną rezerwę wobec obcych, co jest cechą typową dla wielu ras stróżujących. Nie jest to jednak agresja, a raczej naturalna ostrożność i chęć ochrony swojego terytorium oraz bliskich. Z tego powodu, odpowiednie socjalizowanie psa od najmłodszych lat jest kluczowe, aby zapewnić mu zdrowe relacje z innymi ludźmi i zwierzętami.
Podsumowując, seter szkocki jest psem o wielu zaletach, który idealnie sprawdzi się zarówno jako aktywny uczestnik polowań, jak i kochający członek rodziny. Jego złożony charakter wymaga jednak odpowiedniego podejścia, które pozwoli na pełne wykorzystanie jego potencjału zarówno w pracy, jak i w domowym zaciszu.
Pielęgnacja i zdrowie
Gordon Setter, jest rasą wymagającą starannej i regularnej pielęgnacji, aby utrzymać swoje charakterystyczne, lśniące, czarne futro z mahoniowymi znaczeniami w optymalnym stanie. Długa, jedwabista sierść tego psa nie tylko przyciąga wzrok, ale także wymaga systematycznej opieki. Zaleca się szczotkowanie co najmniej trzy razy w tygodniu, aby zapobiec kołtunieniu oraz usuwać luźne włosy i zanieczyszczenia. Dodatkowo, regularne przycinanie włosów wokół uszu, łap i pod ogonem pomaga w utrzymaniu higieny oraz estetyki psa.
Kąpiele powinny być ograniczone do minimum, najlepiej raz na kilka miesięcy lub gdy pies jest wyjątkowo brudny, aby nie uszkodzić naturalnych olejów chroniących skórę i sierść. Używanie specjalistycznych szamponów dla psów z długą sierścią może dodatkowo pomóc w zachowaniu zdrowego połysku i elastyczności włosów.
Zdrowie setera szkockiego wymaga równie dokładnej uwagi. Rasa ta jest predysponowana do pewnych schorzeń genetycznych, w tym dysplazji stawu biodrowego, a także chorób serca i oczu. Regularne wizyty u weterynarza, z odpowiednimi badaniami diagnostycznymi, są kluczowe dla wczesnego wykrywania i leczenia potencjalnych problemów zdrowotnych. Dieta bogata w wysokiej jakości białko i tłuszcze, dostosowana do wieku, wagi i poziomu aktywności psa, odgrywa istotną rolę w utrzymaniu jego kondycji fizycznej i zdrowia metabolicznego.
Ruch to fundament dobrego zdrowia każdego psa, a w przypadku energicznego setera szkockiego, regularna, intensywna aktywność fizyczna jest niezbędna. Długie spacery, bieganie, a także zabawy na świeżym powietrzu, które angażują zarówno umysł, jak i ciało psa, pomagają w utrzymaniu optymalnej formy fizycznej i mentalnej. Odpowiednia ilość ruchu przyczynia się również do minimalizowania ryzyka nadwagi, co jest szczególnie ważne w kontekście możliwych problemów stawowych.
Oprócz dbałości o dietę i aktywność fizyczną, nie można zaniedbać regularnych kontroli dentystycznych. Higiena jamy ustnej setera szkockiego jest fundamentalna, by zapobiegać chorobom dziąseł i budowie kamienia nazębnego, które mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, w tym infekcji.
Podsumowując, kompleksowa opieka nad seterem szkockim wymaga zaangażowania i regularności, ale wynagradza właściciela zdrowym, szczęśliwym psem, który jest wspaniałym towarzyszem przez wiele lat.